Subdominujący i dominujący

W teorii muzyki subdominantą jest czwarty stopień zarówno w trybie durowym, jak i molowym. Termin ten jest również stosowany do akordu opartego na czwartym stopniu skali. Subdominanta jest jedną z trzech kluczowych funkcji tonalnych, obok toniki i dominującej. W notacji analitycznej oznacza się ją cyfrą rzymską IV lub łacińską literą S.

Krótki opis

Jean-Philippe Rameau w swoim traktacie „Nowy system muzyki teoretycznej” (1726) wprowadził termin „subdominanty” jako analogię do „dominanty”. Rameau zdefiniował te terminy nie jako funkcje tonalne, ale jako dźwięki w skali muzycznej o jedną piątą wyższe (dominująca) lub niższe (subdominująca) od pojedynczej nuty. Zastosował także termin „subdominanta” do akordu w zależności od odpowiedniego stopnia. Rameau opisał subdominującą kadencję plagalną (jako „kadencję niedoskonałą”) i kadencję autentyczną dominującą (jako „kadencję doskonałą”), wskazując na nie jako charakterystyczne progresje akordów w muzyce tonalnej.

Znaczący wkład w teorię muzyki wniósł Hugo Riemann, wprowadzając koncepcję subdominanty jako funkcji tonalnej i wprowadzając dla niej oznaczenie S. W późniejszych pracach teoretycznych akordy drugi i szósty oraz akordy septymowe, a także ich inwersje, zostały zaliczone do „grupy subdominującej”. Typowymi przykładami subdominanty są: akord szósty drugiego stopnia (subdominanta z dodaną szóstą zamiast kwinty), akord kwintessowy drugiego stopnia (subdominanta z dodatkową sekstą, znana jako sixte ajoutée Rameau, czyli „ dodana szósta”), neapolitański akord szósty (subdominanta molowa z niższą sekstą zamiast kwinty) i inne. Główną cechą funkcji subdominującej jest obecność w akordzie szóstego stopnia skali, który ma tendencję do przesuwania się w dół w kierunku kwinty toniki.

Przyjęcie

Rudolf Reti opisuje subdominującą funkcję w muzyce jako kluczowy twórczy element kompozycji. Zauważa, że ​​choć sekwencja IVI jest zjawiskiem naturalnym, twórczość pojawia się wtedy, gdy pierwszy stopień (I) prowadzi nie do piątego (V), ale do innego elementu melodyczno-harmonicznego, oznaczonego jako x. Yuri Tyulin podkreśla, że ​​subdominanta ma słabszy pociąg do toniki w porównaniu z dominującą, co tłumaczy zasadami muzyczno-akustycznymi, za Rameau i Riemannem. Według jego teorii tonikę wywodzi się z subdominanty, tak jak dominanta wyprowadza się z toniki, co wynika z faktu, że ton piąty jest drugim alikwotem w skali naturalnej. Według Jurija Chołopowa subdominanta szczególnie delikatnie przyciąga tonikę, ponieważ główny ton toniki jest zawarty w rdzeniu spółgłoskowym subdominanty. Przeciwnego zdania jest jednak Lew Mazel, który twierdzi, że wiodącą rolę odgrywa grawitacja melodyczna, wspierana przez prawa akustyczne. W jego koncepcji subdominanta pełni rolę elementu harmonicznego wywodzącego się z toniki, w przeciwieństwie do dominującej dośrodkowej.