Lydische dominante schaal

De Lydische modus onderscheidt zich van de belangrijkste modi vanwege het unieke gebruik van het uitgebreide interval. In dit artikel bespreken we alles wat je moet weten over de Lydische modus en waarom het een van de meest gewilde modi in de westerse muziektheorie is.

De term 'Lydian Dominant' is misschien onbekend en zelfs een beetje intimiderend, maar maak je geen zorgen. De kans is groot dat je dit magische geluid al kent, ook al heb je de naam nog nooit gekend. Dit speciale vier-dominante akkoordgeluid (#11) is te horen in veel jazz-, R&B- en gospelsongs.

Het volgende voorbeeld demonstreert één manier waarop u dit kenmerkende Lydian Dominant-geluid kunt horen.

Wat een boeiende toon! In deze les leer je hoe je dit magische geluid zowel melodisch als harmonisch kunt overbrengen. Het lesmateriaal in PDF-formaat en backingtracks kunt u onderaan deze pagina downloaden nadat u bent ingelogd met uw lidmaatschap. Bovendien kunt u de lesvoorbeelden eenvoudig naar elke toonsoort transponeren met behulp van onze Smart Sheet Music.

Wat zijn modi?

Voordat we in de Lydische modus duiken, is het belangrijk om het concept van modi of modale schalen te begrijpen.

Wat zijn modi of modale schalen?

Modi zijn de zeven diatonische toonladders die in de westerse muziek voorkomen, elk met een uniek geluid. Ze zijn allemaal gebaseerd op de majeurtoonladder, die vijf hele en twee halve tonen bevat, maar ze beginnen op verschillende noten, wat ze hun onderscheidende kenmerken geeft.

Als je bijvoorbeeld een C-majeur-toonladder speelt, ziet het er als volgt uit:

CDEFGAB

Als we echter dezelfde reeks noten vanaf D beginnen, krijgen we de volgende toonladder:

DEFGABC

Dit is de Dorian-modus op de noot D.

Als je begint met de noot F, dan is dit de Lydische modus op de noot F:

FGABCDE

Hieronder staan ​​alle modale schalen gebaseerd op de hoofdschaal:

• Ionische modus C: CDEFGAB;
• Dorische modus D: DEFGABC;
• Frygische modus E: EFGABCD;
• Lydische modus F: FGABCDE;
• Mixolydische modus G: GABCDEF;
• Eolische modus A: ABCDEFG;
• Locrische modus B: BCDEFGA.

Wat is de Lydische dominante schaal?

De Lydian Dominant-toonladder is een toonladder van 7 noten die vaak wordt gebruikt in jazz-, R&B- en gospelmuziek en waarin elementen van de Lydian- en Mixolydian-modi worden gecombineerd. De formule voor deze schaal is 1–2–3–♯4–5–6–♭7. De C Lydian Dominant Scale heeft dus de noten C –D –E –F♯ –G –A –B♭. Het intervalpatroon van de toonladder is W–W–W–H–W–H–W (waarbij W een hele stap is en H een halve stap). Andere veel voorkomende namen zijn de Mixolydian # 11 Scale, Lydian ♭ 7 Scale en de melodische mineur in de 4e modus.

C-Lydische dominante schaal

De naam “Lydian Dominant” weerspiegelt zowel de tonale kenmerken als de harmonische functie van deze specifieke jazztoonladder. Harmonisch gezien klinkt het als een dominant, wat betekent dat de 1e, 3e, 5e en 7e graad van de toonladder een dominant septiemakkoord vormen, zoals CEGB ♭. Het woord ‘Lydisch’ is hier een bijvoeglijk naamwoord dat de aanwezigheid van een verhoogde 4e graad (of ♯4) aangeeft, wat een karakteristiek kenmerk is van de traditionele Lydische toonladder. De verhoogde kwart staat ook bekend als een ♯11, omdat wanneer de toonladdernoten in tertsen over elkaar heen worden geplaatst, deze noot een 11e interval boven de grondtoon is. Met andere woorden, de 11e graad is eenvoudigweg de 4e, een octaaf verhoogd. In het geval van de C Lydian Dominant-toonladder is ♯4 of ♯11 de noot F♯.

De onderstaande voorbeelden helpen u te horen en visualiseren hoe de C Lydian Dominant-toonladder de tonale kenmerken van de Lydian- en Dominant-modi combineert.

Je kunt deze toonladder vergelijken met de Phrygische Dominante toonladder, die ook dominante kenmerken heeft maar tonaal vergelijkbaar is met de Frygische toonladder.

Andere namen voor de Lydische dominante schaal

Zoals veel jazztoonladders is de Lydian Dominant-toonladder onder muzikanten bekend onder verschillende namen. Hier zijn er een paar die je moet weten.

#1: Mixolydische modus #11

Veel jazzmuzikanten noemen deze toonladder Mixolydian ♯11 of Mixolydian ♯4. Dit komt omdat het slechts één noot verschilt van de standaard Mixolydische modus: ♯4 of ♯11. De onderstaande voorbeelden helpen u deze overeenkomsten te horen en visueel te herkennen.

# 2: Lydische ♭7 schaal

Een andere veel voorkomende naam voor deze schaal is de Lydian ♭7-schaal. Deze naam benadrukt dat deze toonladder slechts één noot verschilt van de klassieke Lydische toonladder: ♭7. In de onderstaande voorbeelden kun je deze overeenkomsten horen en zien.

#3: Melodieuze mineur 4e modus

Je vraagt ​​je misschien af: “Hoe is de Lydian Dominant-toonladder ontstaan?” Het is je misschien opgevallen dat deze schaal zowel kruizen (♯) als mollen (♭) heeft. Dit is geen toeval. In feite is deze toonladder een van de modi van de melodische mineur (oplopende versie). Als je een melodieuze mineur toonladder speelt vanaf de 4e graad, krijg je de Lydian Dominant toonladder. De volgende voorbeelden zullen u helpen de C Lydian Dominant te horen en visualiseren als de 4e modus van de G melodische mineur.

Nu je weet hoe deze speciale jazztoonladder is opgebouwd, gaan we eens kijken welke akkoordsymbolen je vertellen wanneer je deze moet gebruiken.

Akkoordsymbolen voor de Lydische dominante toonladder

Er zijn drie akkoordsymbolen die aangeven wanneer de Lydian Dominant-toonladder kan worden gebruikt: Dominant 7 (♯11), Dominant 9 (♯11) en Dominant 13 (♯11). Als je bijvoorbeeld akkoorden ziet die zijn gemarkeerd met C7 (♯11), C9 (♯11) of C13 (♯11), is de C Lydian Dominant-toonladder ideaal voor improvisatie. De onderstaande voorbeelden laten zien hoe u elk van deze akkoorden op de piano kunt spelen.

Merk op dat het C13(♯11)-akkoord vaak wordt gevormd met behulp van de Upper Structure Triad (UST)-techniek, waarbij de rechterhand een D-majeur-drieklank speelt en de linkerhand de grondnoten van een C7-akkoord speelt. Omdat de grondtoon van de bovenste drieklank een grote tweede graad boven de grondtoon van het grondakkoord ligt, kan deze techniek UST Ⅱ worden genoemd, waarbij UST staat voor Upper Structure Triad. UST kan in elke omkering worden gespeeld, maar voor het beste geluid mogen de handen niet meer dan een octaaf uit elkaar staan.

Drieklanken in de Lydische Dominante Schaal

Laten we even kijken naar de soorten drieklanken die voorkomen in de Lydische Dominante Schaal. Dit geeft ons een idee van de akkoordkwaliteiten die ontstaan ​​wanneer op elke noot in de toonladder een drieklank wordt gebouwd. Als u de C Lydian Dominant-toonladder als voorbeeld gebruikt, ziet u de volgende diatonische drieklanken: majeur (Ⅰ), majeur (Ⅱ), verminderd (Ⅲº), verminderd (Ⅳº), mineur (Ⅴm), mineur (Ⅵm) en overmatig (Ⅶ+).

Deze informatie is nuttig omdat er een populaire jazzimprovisatietechniek bestaat die bekend staat als het ‘drieklankenpaar’, waarbij aangrenzende diatonische drieklanken worden gebruikt om interessante sololijnen te creëren. Later in deze les zullen we opeenvolgende C Lydian Dominant-drieklanken arpeggio's maken om het dominante geluid van ♯11 binnen een frase lineair uit te breiden.

Wanneer moet u de Lydische dominante schaal gebruiken?

Nu je weet hoe je Lydian Dominant-toonladders en akkoorden moet construeren, is het ook belangrijk om de harmonische contexten te begrijpen waarin dit geluid het vaakst wordt gebruikt. Meestal wordt dit geluid gebruikt wanneer een dominant akkoordsymbool met een ♯11 in een notatie voorkomt, maar akkoordnotaties zijn niet altijd zo nauwkeurig. In dit gedeelte bekijken we vier jazzakkoordprogressies die bijzonder geschikt zijn voor het gebruik van het Lydian Dominant-geluid.

Vier jazzakkoordprogressies met de Lydian Dominant

Hier zijn vier jazzakkoordprogressies die de Lydische dominante toonladder gebruiken:

• Ⅰ▵7 → Ⅱ7 (Majeur septiem op de tonica, gevolgd door een dominante septiem op de tweede graad);
• Ⅰ▵7 → Ⅳ7 (Majeur septiem op de tonica, gevolgd door een dominante septiem op de vierde graad);
• Ⅰ▵7 → ♭Ⅶ7 (Majeur septiem op de tonica, gevolgd door een dominante septiem op de afgeplatte septiem);
• Slotakkoord Ⅰ7 (jazzmelodieën die eindigen op een dominant septiemakkoord).

Vier Lydische dominante progressies in C majeur

Laten we nu eens kijken naar deze vier jazzprogressies in de toonsoort C majeur:

• Ⅰ▵7 → Ⅱ7 = C▵7 → D7;
• Ⅰ▵7 → Ⅳ7 = C▵7 → F7;
• Ⅰ▵7 → ♭Ⅶ7 = C▵7 → B♭7;
• Slotakkoord Ⅰ7 = C7.

Vier Lydiaanse dominante progressies met een getransponeerde C7 (♯11)

In het volgende gedeelte zullen we kijken naar jazzimprovisatietechnieken voor elk van deze vier typische Lydiaanse dominante akkoordprogressies. Maar het is je misschien opgevallen dat de bovenstaande progressies vier verschillende dominante septiemakkoorden omvatten (D7, F7, B♭7 en C7). De eenvoudigste manier om te beginnen met oefenen met de Lydische dominant is door elke progressie zo te transponeren dat het dominante septiemakkoord altijd C7 is. We oefenen dus elke progressie in de volgende toonsoorten:

• Ⅰ▵7 → Ⅱ7 in B♭ majeur = B♭▵7 → C7;
• Ⅰ▵7 → Ⅳ7 in G majeur = G▵7 → C7;
• Ⅰ▵7 → ♭Ⅶ7 in D majeur = D▵7 → C7;
• Slotakkoord Ⅰ7 in C majeur = C7.

Als u een PWJ-lid bent, houd er dan rekening mee dat de drie achtergrondtracks in de sectie Lesbronnen onderaan deze pagina overeenkomen met de eerste drie toetsen in de bovenstaande lijst. Het laatste voorbeeld met het slotakkoord C7 vereist geen achtergrondtrack.

Nu zijn we klaar om te improviseren met de C Lydian Dominant-toonladder!

Jazzfrasen met behulp van de Lydian Dominant Scale

In dit gedeelte bekijken we vier jazzsolotechnieken waarbij gebruik wordt gemaakt van de Lydian Dominant-toonladder. Vergeet niet dat onze C7(#11)-schaal C –D –E –F♯ –G –A –B♭ loopt. De vier improvisatiebenaderingen waar we naar zullen kijken zijn:

Scalaire aanpak

• Arpeggio-akkoorden;
• Motieflijnen;
• Triadische aanpak;
• Scalaire aanpak.

Laten we eerst luisteren en proberen te improviseren met de Lydian Dominant Scale met behulp van de scalaire benadering. Dit voorbeeld illustreert het geluid van rechte achtste noten.

#2: Arpeggio-akkoorden

Laten we nu proberen jazzlicks te improviseren op basis van de Lydische dominante toonladder met behulp van arpeggio-akkoorden of akkoordcontouren. Dit voorbeeld geeft, net als de anderen, het ritme weer van een swingende achtste noot.

#3: Motieflijnen

Laten we nu proberen te improviseren met behulp van motieflijnen gebaseerd op de Lydische dominante toonladder. Een motief is een kort muzikaal idee dat herhaald wordt.

#4: Triadische aanpak

Ten slotte gebruiken we een triadische benadering om een ​​lineaire uitbreiding van het Lydiaanse dominante geluid op het laatste dominante septiemakkoord te creëren. Deze techniek creëert een luchtig effect dat lijkt op het zachte cimbaaldrummen aan het einde van een melodie.

Hoe de Lydian-modus in muziek te gebruiken

Nu je begrijpt wat de Lydische modus is, gaan we enkele manieren bespreken waarop je deze unieke modus in je muziek kunt gebruiken.

Een nummer schrijven met behulp van de Lydian-modus

Een van de eenvoudigste manieren om de Lydische modus in een nummer te gebruiken, is door de vierde noot van een majeurtoonladder te vervangen door een verhoogde versie, waardoor het nummer een nieuw gevoel krijgt.

Beschouw de F-majeur-toonladder, die de noten bevat:

FGA-Bb-CDE

Als je begint met de noot F en de rest van de noten eromheen gebruikt, waarbij je F als de ‘thuis’-noot behandelt, krijg je een standaard majeurtoonladder. Als je echter begint met de noot Bb:

Bb-CDEFGA

en Beschouw Bb als de ‘thuisnoot’, de melodie krijgt een nieuwe smaak die anders is dan de majeurtoon. Probeer het Bb-pedaal in te drukken en de rest van de noten van de Lydische toonladder te spelen om een ​​idee te krijgen van de vloeiende, grillige toon.

Een accent toevoegen met de Lydian-modus

Soms kun je bij het spelen van een majeur- of mineurtoonladder modi gebruiken om een ​​uniek accent aan de melodie toe te voegen. Dit heet een modale swap.

Als we bijvoorbeeld in D majeur spelen:

DEF#-GABC#

en als we een Lydische modus willen introduceren, bijvoorbeeld D Lydian, moeten we uitzoeken welke schaal begint op de 4e graad. Voor D Lydian zou dit A majeur zijn:

ABC#-DEF#-G#

D Lydian gebruikt dezelfde noten als A majeur, maar de toonladder begint op D:

DEF#-G#-ABC#

Het belangrijkste verschil tussen D Lydian en D majeur is de verhoogde 4e graad (G# in plaats van G). Dit accent kan een interessante smaak toevoegen aan een belangrijke compositie.

Conclusie

We hopen dat deze korte handleiding voor de Lydian-modus je zal inspireren om nieuwe dingen in de muziek te proberen. Muziektheorie hoeft niet ingewikkeld of verwarrend te zijn als je een duidelijke schets volgt.

De Lydian-modus is een van onze favoriete manieren om unieke melodieën en akkoordprogressies toe te voegen. Het kan je muziek een luchtig, licht geluid geven. Maar vergeet niet dat er naast de Lydian nog andere modi zijn, die elk unieke creatieve mogelijkheden bieden.