Rytm swingowy
Swing jest tak głęboko zakorzeniony w jazzie, że w latach trzydziestych XX wieku wyłonił się cały podgatunek zwany „swingiem”, w którym często duże zespoły jazzowe grały dynamiczne utwory. Jednak rytmiczna koncepcja swingu wykroczyła poza swoje jazzowe korzenie – dziś jej elementy można znaleźć we współczesnych gatunkach, takich jak hip-hop i R&B, gdzie rytmy swingowe znajdują nowy wyraz.
Współcześni producenci aktywnie wykorzystują swing w swoich projektach, eksperymentując z ustawieniami DAW i czerpiąc inspirację od pionierów beatmakingu, takich jak J Dilla, który zasłynął dzięki elektronicznym interpretacjom swingu. Jeśli chcesz dodać swoim utworom trochę żywości i rytmu oraz sprawić, że słuchacze będą kiwać głowami w rytm muzyki, powinieneś rozważyć włączenie swingu do swojej muzyki.
W tym artykule przyjrzymy się teorii muzycznej i historii swingu, a także podzielimy się praktycznymi wskazówkami, jak wykorzystać go w pisaniu piosenek.
Co to jest swing?
W muzyce swing jest specyficzną interpretacją rytmu, w której grane są ósemki z naciskiem na triole, tworząc dźwięk galopujący. Termin ten odnosi się również do gatunku wczesnego jazzu, który szeroko wykorzystuje ten styl rytmiczny.
Swing i jazz są ze sobą ściśle powiązane – termin „swing” został ukuty przez muzyków jazzowych w latach trzydziestych XX wieku i od tego czasu aż do lat siedemdziesiątych XX wieku większość muzyki jazzowej była wykonywana w tym stylu. Swing obejmuje szeroką gamę stylów jazzowych, od tradycyjnego jazzu nowoorleańskiego po bebop.
Teoria muzyki swingowej
Zrozumienie swingu wymaga odrobiny teorii muzyki, zwłaszcza różnicy między ósemkami a ósemkami trioli. Chociaż rytmy swingowe są zwykle zapisywane jako ósemki, w rzeczywistości gra się je jako triole, z naciskiem na resztę pomiędzy nimi.
Mówiąc najprościej, notacja swingowa ustanawia równoważność między tymi dwoma sposobami przekazywania rytmu.
Swing podkreśla backbeat
Swing to nie tylko styl rytmiczny. Na przykład IX Symfonia Beethovena również wykorzystywała rytmy podobne do trioli ósemkowych, ale ta muzyka nie jest uważana za muzykę swingową. Zamiast tego triole były grane jako ósemki i szesnastki z kropkami, co stwarzało inny klimat, którego nie oddaje muzyka swingowa.
W drugiej części IX Symfonii szczególnie widać równą i precyzyjną grę triol przez orkiestrę. Tworzy to strukturę rytmiczną odmienną od sposobu, w jaki muzycy jazzowi interpretują ósemki, nadając im charakterystyczny „swing”.
Główna różnica polega na artykulacji i nacisku. Jazzowcy często podkreślają słaby beat, podkreślając drugie i czwarte uderzenie taktu, co tworzy efekt swingu. W muzyce klasycznej nacisk kładzie się zwykle na pierwszy i trzeci takt, co nie pozwala na płynne i rytmiczne „swingowanie” charakterystyczne dla swingu. Co więc sprawia, że muzyka swingowa jest wyjątkowa? Wykorzystuje specyficzne techniki rytmiczne i artykulacyjne, które tworzą niepowtarzalny klimat i atmosferę charakterystyczną dla tego podgatunku jazzu.
Swingowe rytmy
Termin „swing” w muzyce odnosi się do charakterystycznych rytmów granych przez perkusistę, basistę i inne instrumenty w zespole. Rytmy te traktują ósemki w nietradycyjny sposób, jako triole, nadając muzyce niepowtarzalny układ rytmiczny zwany swingiem.
Nacisk na uderzenia 2 i 4
Jak większość jazzu, muzyka swingowa podkreśla drugie i czwarte uderzenie taktu, tworząc tak zwany „backbeat”. Ten akcent rytmiczny jest kluczowym elementem swingu, odróżniającym go od bardziej klasycznych struktur triolowych, które zazwyczaj podkreślają pierwsze i trzecie takt.
Linie basowe
Stała linia basu, grana na kontrabasie lub fortepianie, stanowi podstawę rytmiczną całego zespołu. Ten „chodzący” bas tworzy stały rytm, w oparciu o który rozwija się improwizacja.
Improwizacja w swingu
Podobnie jak w innych stylach jazzu, swing często zawiera elementy improwizacji, zarówno w partiach wokalnych, jak i instrumentalnych. Często stosowana jest technika wezwania i odpowiedzi, która dodaje muzyce żywości i dynamiki.
Z technicznego punktu widzenia nie ma jednego prawidłowego sposobu gry swingiem. Złożone rytmy i tasowania w kompozycjach swingowych są często trudne do dokładnego wskazania na papierze, a interpretowanie ósemek jako triol jest tylko jedną z możliwych interpretacji.
Zrozumienie trojaczków: rytm swingowy
Zrozumienie zasad gry i liczenia trójek jest podstawą opanowania stylu swingowego. Wielu muzyków jazzowych uważa, że najłatwiejszym sposobem lepszego zrozumienia sztuki swingowych trioli jest wybranie zapadającej w pamięć frazy rytmicznej, zamiast próbować zrozumieć charakter swingu na podstawie nut.
Jednym z takich wyrażeń jest „Chew to-bacca” zaczerpnięty z bluesowej piosenki Chew Tobacco Rag Billy’ego Briggsa:
Kiedy Briggs śpiewa „Chew to-bacca, Chew to-bacca” w drugiej połowie refrenu, można dobrze zorientować się, jak triole powinny brzmieć w muzyce swingowej.
Opanowanie triol: rytm swingowy
Aby wejść w styl swingowy, ważne jest, aby nauczyć się grać i liczyć trójki. Dla wielu muzyków jazzowych najłatwiejszym sposobem na zapamiętanie rytmu triolowego jest użycie chwytliwych fraz, zamiast próbować zrozumieć swing poprzez same nuty. Jednym z takich przykładów jest fraza „Chew to-bacca” z bluesowej piosenki „Chew Tobacco Rag” Billy’ego Briggsa. Kiedy Briggs śpiewa tę linijkę w refrenie, łatwo jest zrozumieć, jak tria powinny brzmieć w muzyce swingowej.
Artystyczna interpretacja swingu
Prawdziwy rytm swingowy jest trudny do przekazania na nutach, gdyż wykracza poza ścisłe ramy teorii muzyki. Gra na swingu to raczej kwestia interpretacji i osobistego stylu muzyka. Kiedy nauczysz się słuchać swingu, zauważysz, że różni perkusiści interpretują go na swój sposób, bawiąc się akcentami i pauzami rytmicznymi.
Na przykład słynny perkusista jazzowy Art Blakey w swoim utworze „Moanin'” demonstruje klasyczny swing z równomiernie rozmieszczonymi ósemkami. Jego gra doskonale wpisuje się w swingowy rytm. W tym samym czasie inny znany perkusista Elvin Jones znany jest z ciasnego swingu, w którym ćwierćnuty są przesunięte bliżej szesnastek. Jego styl brzmi ostrzej i przypomina proste szesnastki, prawie jak Beethoven!
Jeśli to Cię dezorientuje, spróbuj porównać „Half and Half” Elvina Jonesa z „Moanin'” Arta Blakeya – oba grane są w rytmie swingowym, ale perkusiści brzmią zupełnie inaczej, demonstrując różnorodne interpretacje swingowe.
Zabawa w pęknięcia
To unikalne podejście do rytmu swingowego wywodzi się z epoki bebopu i hard bopu. Perkusiści tacy jak Elvin Jones, którzy byli mistrzami techniki swingu, grali w specyficznym stylu zwanym „graniem w szczelinach”. Termin ten opisuje wydajność mieszczącą się gdzieś pomiędzy pełnym zamachem a pełnym prostym ruchem. Dziś termin ten jest używany przez producentów i wykonawców do opisania określonego stylu gry.
Zasadniczo „granie w szczelinach” oznacza, że wrażenie swingu powstaje gdzieś pomiędzy triolą a prostą ósemką.
Zatem popękany rytm rytmiczny będzie gdzieś pomiędzy tradycyjnym swingiem a prostymi ósemkami. Jeśli poprosisz perkusistę, aby grał crack, masz na myśli, że jego gra powinna oscylować pomiędzy rytmami stabilnymi i swingowymi. Ten styl wymaga wielu umiejętności i wielu godzin ćwiczeń, aby osiągnąć pożądane brzmienie.
Wpływ stylu crack na hip-hop
Producenci tacy jak J Dilla i współcześni perkusiści, tacy jak Chris Dave i Karriem Riggins, czerpali inspirację z tradycji jazzowej gry na perkusji i wnieśli świeży klimat do hip-hopu. Dilla był mistrzem w tworzeniu crackowanych hip-hopowych beatów, które stały się jego charakterystycznym brzmieniem.
Riggins i Dave, następcy Dilli, na nowo interpretują znane hiphopowe rytmy, dodając niekonwencjonalne, nieoczekiwane hity werbla, które pomimo swojej nierówności zachowują robotyczny i bezpośredni charakter. Tworzenie swingowego brzmienia, które będzie brzmiało harmonijnie, jest sztuką, a współcześni perkusiści jazzowi zwracają szczególną uwagę na doskonalenie tego nowego podejścia do swingowych i hip-hopowych rytmów.
Przykład twórczości Dave'a pokazuje jego umiejętność precyzyjnego utrzymywania rytmu, co czyni jego grę wyjątkową. Potwierdza to, że perkusiści decydują się na tworzenie własnego, niepowtarzalnego brzmienia, zamieniając swing w sztukę.
Swing w muzyce elektronicznej: house, techno i breakbeat
Swing zadomowił się w muzyce elektronicznej, wpływając na schematy rytmiczne takich gatunków jak house, techno czy breakbeat. Wpływ swingu dodaje unikalnego ludzkiego dotyku i tanecznego rytmu mechanicznym, precyzyjnym rytmom.
W muzyce house swing służy do tworzenia synkopowanych rytmów, w których podskakujące hi-haty i werble dodają uroku równomiernemu rytmowi bębna basowego 4/4, podkreślając taneczny charakter gatunku. Klasycznym przykładem jest „Atmphere” Kerry’ego Chandlera, w którym swing tworzy ekscytującą grę pomiędzy elementami perkusyjnymi.
W techno swing jest stosowany bardziej subtelnie, często skupiając się na hi-hatach, shakerach lub innych elementach perkusyjnych, aby stworzyć dynamiczny ruch w utworze. Przykładem jest „The Bells” Jeffa Millsa, który pokazuje, jak swing może dodać głębi i tekstury muzyce techno.
Breakbeat, który ma swoje korzenie w hip-hopie, w dużym stopniu wykorzystuje samplowane funkowe bębny, nadając gatunkowi własne, charakterystyczne brzmienie perkusji. Synkopowane rytmy, jak w „Break & Enter” zespołu The Prodigy, pokazują, jak swing może stworzyć energetyczne i bogate rytmicznie brzmienie.
Aby dodać swing do swoich ścieżek elektronicznych, możesz poeksperymentować z ustawieniami swingu lub rytmu w swoim DAW. Dostosowanie procentu swingu może zmienić wrażenie rytmu i dodać nowe kolory do kompozycji. Pamiętaj, aby znaleźć równowagę pomiędzy mechaniczną precyzją i żywą ludzką grą, aby nadać swoim utworom życie i energię.
Jak opanować rytmy swingowe
Jeśli chcesz nauczyć się grać rytmy swingowe, najlepszym sposobem jest praktyka. Słuchaj, graj, a nawet próbuj transkrybować dzieła wielkich muzyków jazzowych i bluesowych. Wspomniany wcześniej utwór Arta Blakely’ego świetnie nadaje się do improwizacji, gdyż jego shuffle rytm w pełni oddaje charakter swingu.
Oto trzy wskazówki, które pomogą Ci opanować rytmy swingowe:
1. Żuj tytoń
Jest taki żart jazzowy: „Dlaczego bluesmani nie palą papierosów? Bo lubią żuć tytoń, żuć tytoń, żuć tytoń.” Żart gra w swingującym rytmie ósemkowym, gdzie akcent na „bakkę” podkreśla nierówność rytmu. Więc następnym razem, gdy będziesz próbował się huśtać, powtórz sobie to zdanie. Swoją drogą, tytoń jest szkodliwy dla zdrowia, więc używaj tego wyrażenia do określenia rytmu, ale nie bierz tego dosłownie!
2. Spang-a-lang
„Spang-a-lang” to wyrażenie używane przez perkusistów do opisania podstawowego rytmu swingowego na talerzu ride. Jeśli poprosisz perkusistę, aby zagrał „spang-a-lang”, od razu będzie wiedział, co masz na myśli. Spróbuj zagrać ten rytm i jego wariacje na talerzu ride’owym oraz dodać wypełnienia na werblu i bębnie basowym.
3. Ćwicz triole z akcentem backbeatu
Jeżeli swing sprawia ci trudność, wróć do podstaw i poćwicz klaskanie lub grę trójek. Najlepszym sposobem na opanowanie trioli swingowych jest akcentowanie drugiego i czwartego taktu w metrum 4/4.
Taniec w rytmie swingu
Muzyka swingowa zajmuje ważne miejsce we współczesnej kulturze muzycznej, będąc podstawą rytmu w gatunkach takich jak jazz i blues. Z tych gatunków zrodził się rock and roll, R&B i hip-hop. Dlatego ważne jest, aby muzycy i producenci studiowali, rozumieli i wyczuwali rytmy swingowe, aby wzbogacić swoją grę, pisanie piosenek i produkcję muzyczną.
Teraz, gdy wiesz już trochę więcej o historii swingu i masz pomysł, jak go studiować, znajdź jakieś płyty jazzowe i zanurz się w swingowym nastroju, który Cię inspiruje!
Często zadawane pytania dotyczące muzyki swingowej
Jeśli nadal masz problemy ze zrozumieniem rytmów swingowych, oto kilka często zadawanych pytań, które mogą pomóc w poszerzeniu ich zrozumienia:
Czym jest swingowy jazz?
Swing ogólnie odnosi się do specyficznego nastroju rytmicznego w muzyce jazzowej, gdzie ósemki interpretowane są jako triole, tworząc charakterystyczny galopujący rytm.
Jakie jest uczucie swingu?
Swing to jazzowa technika interpretacji rytmu, w której ósemki grane są jako triole, tworząc niepowtarzalny rytm zwany swingiem.
Jaka jest różnica między swingiem a jazzem?
Muzyka swingowa to podgatunek jazzu, który często charakteryzuje się ekspresyjną jakością rytmiczną i występami big bandów. Jazz z kolei to szersza kategoria, obejmująca wiele podgatunków.
Muzyka swingowa nadal ma znaczący wpływ na współczesne style muzyczne. Choć sam gatunek nie jest już tak powszechny, jego elementy stały się integralną częścią nowej ery muzyki zorientowanej na rytm.